Inspiracje biblijne na przykładzie XVIII-wiecznego druku "Pustynia w Ray zamieniona..."
Słowa kluczowe:
Pustynia w Ray zamieniona, Jacek Majewski, KrasnobródAbstrakt
Przedmiotem analizy jest XVIII-wieczny starodruk zatytułowanego: "Pustynia w Ray zamieniona...", autorstwa dominikanina o. Jacka Majewskiego, zawierający nieznaną dotąd historię kultu maryjnego w parafii pw. Nawiedzenia NMP w Krasnobrodzie koło Zamościa oraz ówczesne religijne i kulturowe realia. Artykuł porusza kilka aspektów szeroko pojętej inspiracji biblijnej danego dzieła. W szczególności ukazano sposób obrazowania i przedstawienia sfery sacrum na wybranych poziomach języka. Z przeprowadzonych analiz stwierdzono, że wysoki stopień nasycenia elementami biblijnymi tego kaznodziejskiego druku może wynikać z: sytuacji powstania druku (zamówienie władz kościelnych w rocznicę 100 lat kultu maryjnego), statusu społecznego autora (dominikanin, lubelski kaznodzieja, profesor teologii i filozofii), nadrzędnego celu samego autora (przedstawienie budującej dla chrześcijan historii oraz pomoc w duchowym ćwiczeniu się wiernych), głównej, nadrzędnej funkcji fabuł tego typu w epoce saskiej (pomnażanie wiary u czytelnika oraz przedstawienie prawd religijnych w sposób dla odbiorcy), genologicznych wyznaczników: (upoetyzowana proza kaznodziejska, kazanie, modlitwa, alternacyjny wzorzec modlitewnika itd.), cech kontrreformacyjnego ruchu na ziemi "skalanej" (Krasnobród w poł XVII w.) dotąd kalwinizmem.
Bibliografia
Barącz S, Rys dziejów zakonu kaznodziejskiego w Polsce, Lwów 1862, t. 2.
Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1927.
Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1999.
Jocher A., Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce. Od wprowadzenia do niej druku po rok 1830 włącznie. Wilno 1857, t. 3 Teologia, Dzieje kościelne.
Kazańczuk M., Popularne opowieści kościelne w piśmiennictwie epoki saskiej, „Literatura Ludowa” 1992, nr 3.
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1965.
Klemensiewicz Z., Problematyka składniowej interpretacji stylu, „Pamiętnik Literacki” 1951.
Majewski J., Dzień krzyżowy, sprawiedliwość przy krzyżu, krzyż przy sprawiedliwości znajdując (...), Lublin 1741;
Majewski J., Moc cudowna sprawiedliwości Boskiej, w znaku Najśw. Krzyża najznaczniejsza znaleziona (...), Lublin 1748.
Majewski J., Prymicye pierwiastowej szczęścia i błogosławieństwa ofiary, kazaniem promulgowane, Sandomierz 1741;
Majewski J., Pustynia w Ray zamieniona..., Krasnobród-Lublin, 2015.
Mazan-Mazurkiewicz A., Inspiracje biblijne w utworach R. Brandstaettera, Łódź 2003.
Pisarkowa K., Historia składni języka polskiego, Wrocław 1984.
Siejkowski M., Świątnica Pańska (...), Kraków 1743.
Sokołowska T., Funkcje składniowe imiesłowów nieodmiennych w języku polskim XVII wieku, Wrocław 1976.
Żydek-Bednarczuk U., Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005,
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Zeszyty Formacji Katechetów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
