Godność osoby niepełnosprawnej

Autor

  • Dariusz Frydrych

Słowa kluczowe:

osoba, godność, osoba ludzka, wartość osoby, niepełnosprawność

Abstrakt

Słownikowe definicje „godności” nie wyjaśniają w pełni tego pojęcia. Rodzą raczej wątpliwości i pytania: co z osobami, które mają uszkodzenia organizmu uniemożliwiające starania o podnoszenie godności czy też zdobywanie jej poprzez własne działania. Pełną odpowiedź możemy odnaleźć na gruncie personalizmu chrześcijańskiego uwzględniającego dorobek filozoficzny oraz spojrzenie biblijno-teologiczne na człowieka. Wskazuje on na istnienie godności osobowej, czyli przysługującej wszystkim ludziom wartości bezwzględnej, uniwersalnej, przyrodzonej, niezbywalnej, nienaruszalnej i niestopniowalnej, która sprawia, że samo bycie człowiekiem gwarantuje, że przysługuje mu godność. Bycie istotą ludzką związane jest z posiadaniem godności. Godność osobowa niezależna jest od stanu organizmu człowieka. Żadne uszkodzenie nie dotyka głębi człowieczeństwa, części istotowych jego bytu. „Nie ma kaleki, jest człowiek” (Maria Grzegorzewska).

 

Bibliografia

A. Bronk, Kategoria godności człowieka w świetle hermeneutyki, „Analiza i Egzystencja” nr 19 (2012), s. 11-29.

A. Mikrut A., O poszanowaniu godności osób z niepełnosprawnością. Idea a rzeczywistość,

„Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”, Wrocław 2013.

A. Mikrut, O promowaniu godności człowieka w ramach Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych”, Tom LXIX, 2016: 105-121.

B. Szczupał, Godność osoby z niepełnosprawnością. Studium teoretyczno-empiryczne poczucia godności młodzieży z dysfunkcją narządu ruchu, Kraków 2009.

B. Żurakowski, Godność człowieka w centrum problematyki pedagogiki kultury, w: A. Królikowska, red. Z. Marksa, Refleksje nad godnością człowieka, Wyd. WAM, Kraków 2007.

D. Adamczyk, Osobowa godność człowieka niepełnosprawnego, w: Rozwój integralny dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w aspekcie kulturowym i religijnym, red. M.Z. Babiarz, E. Szumilas, Kielce 2013.

D. Kopeć, Rzeczywistość (nie)edukacyjna osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Zbiorowe instrumentalne studium przypadku, Poznań 2013.

E. Domagała-Zyśk, Osoba chora, niepełnosprawna, cierpiąca jako wezwanie do poszukiwania sensu. Nauczanie Jana Pawła II w kontekście „teologii niepełnosprawności” Jeana Vaniera, w: Jan Paweł II stróżem ludzkiej rodziny, red. J. Śledzianowski, T. Sakowicz, Kielce 2006.

Encyklopedia katolicka, red. L. Bieńkowski i inn., KUL, Lublin 1989.

F.J. Mazurek, Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin 2001.

H. Koch, Godność człowieka – niezbywalnym prawem i fundamentem ładu społecznego, „Perspectiva. Legnickie Studia Teologiczno-Historyczne” nr 1(10) (2007).

Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, Rzym 1995.

Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, w: Jan Paweł II naucza, red. T. Styczeń, Lublin 1981.

Jan Paweł II, Przesłanie do uczestników międzynarodowego sympozjum na temat: Godność i prawa osoby z upośledzeniem umysłowym, w: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/uposledzenie_05012004.html, dostęp: 04.03.2021.

Jan Paweł II, Przesłanie do uczestników międzynarodowego sympozjum na temat: Godność i prawa osoby z upośledzeniem umysłowym, w: https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/

jan_pawel_ii/przemowienia/uposledzenie_05012004.html, dostęp: 04.03.2021.

K. Bochenek, Filozoficzne racje godności osobowej człowieka upośledzonego, w: Katecheza specjalna dzisiaj. Problemy i wyzwania, red. J. Stala, Kielce 2003.

K. Chałas, Wychowanie ku wartościom: Elementy teorii i praktyki. Tom. I, Godność, odpowiedzialność, tolerancja, Wyd. Jedność, Lublin-Kielce: 2006.

M.A. Krąpiec, Ja-człowiek. Zarys antropologii filozoficznej, Lublin 1974.

Nowak M., Pedagogika personalistyczna, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, Tom 1, red. Kwieciński Z., Śliwerski B., Warszawa 2005.

S. Kowalczyk, Podstawy światopoglądu chrześcijańskiego, Wrocław 1995.

T. Borutka, Prawa osoby ludzkiej podstawą życia społecznego w świetle nauczania Kościoła, Kraków 2000,

U. Bartnikowska, K. Ćwirynkało, B. Antoszewska, Godność człowieka z niepełnosprawnością: perspektywa pedagogiki specjalnej, w: Kwartalnik filozoficzny, T. XLIII, Z. 3, 2015.

W. Chudy, Sens filozoficzny kondycji człowieka niepełnosprawnego, w: Osoba niepełnosprawna i jej miejsce w społeczeństwie, red. D. Kornas-Biela, Lublin 1988.

Wielki słownik języka polskiego, red. E. Polański, Kraków 2012.

Z. Szawarski, Godność i odpowiedzialność, „Studia Filozoficzne” nr 8-9 (1983).

Pobrania

Opublikowane

2021-06-30

Jak cytować

Frydrych, Dariusz. 2021. „Godność Osoby niepełnosprawnej”. Zeszyty Formacji Katechetów 81 (1):22-38. https://www.zfk.katecheza.radom.pl/index.php/zfk/article/view/1320.